Laten we praten over wat we niet zeggen

Hoe stilte in relaties afstand kan creëren en wat helpt om die te doorbreken

Herfst... De zomer voelt inmiddels heel ver weg. Een trui, lange broek en veel meer naar binnen. Dichter bij jezelf, en dichter bij elkaar. En dan voelen we vaak de stilte die er al was, maar door de bruisende zomer werd overstemd.

Eerst voelt de stilte veilig. Rustig. Maar soms wordt die stilte benauwend. Een muur. Eentje van onuitgesproken irritatie, pijn, of gemis waar je nu opeens mee geconfronteerd wordt.

In mijn praktijk zie ik het vaak gebeuren: stellen die niet praten over moeilijke of pijnlijke onderwerpen. Niet omdat ze het niet willen, maar omdat ze dit klotegevoel niet willen voelen, of bang zijn dat wat ze voelen, de ander kwetst.

Believe me, I've been there...

De "prima" van stilte

Misschien herken je het ook. Je merkt dat je partner stiller is dan normaal. Of dat jij zelf steeds minder zegt, om de ander niet te belasten. Je houdt woorden in. Je zegt dat het “prima” gaat. En ondertussen stapelt er van alles op.

Die stilte is niet het probleem op zich. Het is wat eronder ligt:

Alles wat er niet gezegd mag worden.

Waarom we stoppen met praten

In relaties vermijden we vaak precies datgene wat aandacht nodig heeft. Dat heeft een logische reden. Vanuit hechtingspatronen proberen we verbinding te beschermen. Dat uit zich vaak in het volgende patroon:

• De één wil de rust bewaren en trekt zich terug (de terugtrekker).

• De ander zoekt juist contact en gaat harder praten (de achtervolger).

  
  

Beiden doen dat uit liefde. Maar het effect is afstand.

In ACT noemen we dit controle en vermijding: we proberen onrustige gevoelens niet te voelen, door ze te uit de weg te gaan, of naar onze hand te zetten. Vermijden klinkt misschien als wegduiken, maar het gaat vaak heel subtiel. Bijvoorbeeld door leuke of spannende dingen uit te proberen, Je steekt een paar kaarsjes aan, boekt een weekendje weg of koopt een spannend speeltje voor in bed.

En zo zijn we keihard aan het werk, om maar niet te hoeven voelen of kwetsen. We zijn meesters in vermijden. Maar wat we vermijden, groeit. En hebben we steeds meer nodig om niet te voelen of te kwetsen.

En op een gegeven moment staat je hele huis vol kaarsen en puilt je nachtkastje uit.

Je raadt het al: Dat wat niet besproken wordt is niet kleiner geworden. De stilte wordt juist meer beladen. Zwaarder. En elke poging om het “gezellig te houden” maakt de kloof groter. Vaak zelfs zonder dat je het van jezelf doorhebt. Je bent tenslotte keihard aan het werk om het leuk te maken!

Leer weer praten over wat we niet zeggen

En nu? Hoe kom je uit die "prima" en weer in contact? Verbinding begint niet bij het perfecte gesprek, maar bij eerlijkheid. Durven zeggen wat er echt speelt, zonder dat het meteen opgelost hoeft te worden.

Een paar kleine stappen die groot verschil maken:

1. Noem wat je voelt, niet wat de ander fout doet.“ Ik merk dat ik me wat alleen voel de laatste tijd.” In plaats van: “Je bent zo afstandelijk.”

2. Benoem dat het moeilijk is. “Ik vind dit lastig om te zeggen, maar het voelt belangrijk.”

3. Laat stilte er zijn. Soms hoeft er niet direct antwoord te komen. Even niks zeggen is ook verbinding als het veilig voelt.

4. Schrijf op wat jij draagt, maar waar je niet over praat. Dat kunnen gevoelens zijn, een gebeurtenis, een angst... Als je een verhaal op wil schrijven mag dat, soms zegt 1 woord van drie letters precies genoeg. 

5. Bespreek als dit veilig voelt. Begin klein. Niet alles hoeft in één gesprek. Oefen met woorden geven aan iets kleins, en bouw van daaruit samen verder.

Dus:

Echte verbinding vraagt dat we eerlijk durven zijn, ook als dat ongemakkelijk voelt. Stilte verdwijnt niet door praten, maar door jezelf te laten zien. Ook alle klotezooi waar je het helemaal niet over wil hebben. Ook het gesprek waar je misschien iemand mee kwetst. En de herfst is misschien wel het perfecte moment om de storm te trotseren, je bruine bladeren te laten vallen, tot rust te komen...

En weer op te bloeien.

Wat je nu kunt doen:

En doe dat nu gelijk! Kies één ding dat je al een tijd niet hebt uitgesproken. Schrijf het op. Lees het hardop voor aan jezelf. En als het klopt, deel het dan met degene die het mag horen. Niet om iets op te lossen, maar om jezelf te laten zien.

Merk je dat stilte in je relatie veilig voelt, maar ook afstand creëert? In mijn praktijk in Arnhem help ik stellen en individuen om woorden te vinden voor wat vastzit zodat er weer ruimte komt voor licht, lucht en verbinding. Leer samen weer praten over wat jullie niet zeggen.